Alphens kerkhof – Ereveld oorlogsgraven

Duikend in de oudste Alphense bewonersgeschiedenis zijn vele dodenakkers gevonden. De grafheuvels en verschillende urnenvelden. Ook heel bijzonder is het rijke Merovingisch grafveld. Niet ver ervan ligt de meest recente begraafplaats met de toepasselijke naam Steenveld. Ook is er een natuurbegraafplaats op de Hoevens in Alphen.

In 1829 vaardigde koning Willem I een verbod tot begraven in de kerk uit en nieuwe begraafplaatsen moesten voortaan buiten de bebouwde kom worden aangelegd. Daarvoor werden Alphenaren nog rond de kerk en in de kerk begraven, zelfs in de tijd dat de kerk in de stad van de protestanten was (na 1648). Er zijn nog enkele grafstenen te vinden buiten naast de toren. De gemeente Alphen en Riel koopt een perceeltje voor een nieuwe begraafplaats, maar na 1829 bleef men nog steeds begraven rond de kerk. Pas bij het plannen van de vergroting van de kerk werd in 1905 een ander perceel aangekocht aan de huidige Molenstraat. Het ijzeren kruis werd overgebracht. In 1931 werd het kerkhof vergroot. Een V1 ontplofte in februari 1945 op het kerkhof en vernielde een groot deel van de zerken (en bebouwing in de nabije omgeving).

Op dit ‘oude’ kerkhof zijn de afgelopen jaren veel graven geruimd en doet dan ook leeg aan. In de noordoost hoek ligt het ereveld met oorlogsgraven. Hier liggen 18 Polen en 6 Alphenaren begraven. Alphen lag in oktober 1944 wekenlang in de gevechtslinie, omdat de Duitsers zich hadden ingegraven in de bosrand. Jaarlijks wordt hier de dodenherdenking gehouden op de eerste vrijdag na de 10^e mei. In 1941 al de eerste, georganiseerd door pastoor Binck voor de Alphense gesneuvelden. Oorspronkelijk was de gedenksteen door Pastoor Binck tegen de kerkmuur geplaatst, maar later is de gedenksteen overgebracht naar het kerkhof en geplaatst bij de Oorlogsgraven. Pastoor Binck vond hier ook zijn laatste rustplaats. Het oorlogsmonument is op zijn beurt te vinden tegenover de kerktoren op het Pastoor Binckplein…

Waar te vinden:

Molenstraat, tussen Poolsestraat en Willibrordstraat

51.483559, 4.952737

Meer lezen/Bronnen:

• Wielen, C.v.d. (2000) over Dodenherdenking in de Runstoof jaargang 23.2
• Ereveld Alphen – Wikipedia
• Herdenking 2014