Heemkundekring Carel de RoyHeemkundekring Carel de RoyHeemkundekring Carel de RoyHeemkundekring Carel de Roy
  • Homepage
  • Vereniging
    • Doelstelling
    • Verenigingsgeschiedenis Carel de Roy
    • Bestuur
    • Activiteiten en werkgroepen
    • de Runstoof tijdschrift
    • Heemkalender
    • Educatie
    • Lid worden
  • Nieuws
    • Agenda
    • Laatste nieuws
      • Lezing 14 maart – Bewonersgeschiedenis Alphen-Chaam tot ~1830
      • Kunst of Kitsch?
      • Receptie 75 jaar jubileum groot succes!
      • Carel de Roy staat ook op de Kerstmarkt in Den Heuvel
      • Heemkalender 2023
      • Wandelapp Alphen
      • Lezing Legendejagers
      • Brabantse heemdagen in Alphen en Riel
    • Volg ons op facebook
  • Beeldbank en onderzoek
    • Archieven
    • Genealogie
    • Bidprentjes
    • Foto’s
    • Archeologie
    • Toponiemen
  • Geschiedenis
    • Alphense geschiedenis
      • Prehistorie: grafheuvels en urnenvelden
      • Romeinen in ons dorp: het Alphen-Ekeren huistype
      • Franken: Merovingisch grafveld
      • Kerstening: Willibrordus en abdijgoed Echternach
      • Macht in Alphen in de late Middeleeuwen
      • Oorlog en pest 1500-1648
      • Generaliteitsland 1648-1794
      • Katholieke emancipatie
      • Industrialisatie en ontginning
      • Alphen in de Tweede Wereldoorlog
      • Na-oorlogse uitbreidingen
    • Chaamse geschiedenis
    • Rielse geschiedenis
  • Bezienswaardigheden
    • Alphense bezienswaardigheden
      • Alphense kerk en omgeving
      • Alphens kerkhof – Ereveld oorlogsgraven
      • Oudheidkundig streekmuseum
      • Pestkerkhof
      • Kapelletjes in Alphen
        • Sint-Martinuskapel Druisdijk
        • Sint-Willibrorduskapel Maastrichtsebaan
        • Sint-Barbara kapel Goedentijd
        • Sint-Johannes de Doper kapel Sint Janstraat
        • Onze Lieve Vrouw in de Zonkapel Oosterwijksestraat
        • Sint Christoffelkapel Boshoven
        • Mariagrotje (kajottersgrotje) Chaamseweg
        • Kruisbeeld op Terover
      • Boerderijen in Alphen
        • Landgoed De Hoevens
        • Boerderij D’n Ooievaarsnest
        • de Pastorie(hoef) op de Boslust
        • Langgevelboerderij Sleutelhoeve op Looneind
        • Prinsenhoef(laan), voormalig Hof ter Brake van Tempeliers/Johannieters
        • Boerderijen Oosterwijksestraat
      • Overige gebouwen in Alphen
        • Dordtse trapgevel Molenstraat 8
        • Cafe ’t Raedthuys
        • Raadhuizen van Alphen
        • Den Brouwer
        • Leerlooierijen op de Goedentijd en Stationstraat
        • Villa Bloemenhof Stationstraat 11
        • Marechausseekazerne
      • Archeologische erfgoed in Alphen
        • Grafheuvel Kwaalburg
        • De Bartjes : Alphen-Ekeren type
      • Oorlogsherinneringen in Alphen
        • Alphens kerkhof – Ereveld oorlogsgraven
        • Fusilladeplaats
        • Schijnvliegveld De Kiek
      • Zwemmen in ’t Zand
      • Belslijntje
    • Rielse bezienswaardigheden
      • Rielse kerk en omgeving
      • Molens in Riel
      • Rosmolen in Riel
  • Tradities
    • Alphense tradities
      • Dialect
      • Volksverhalen
      • Carnaval
      • Driekoningen
      • Buurt Battle
      • Alfs Kookboekje
      • Theaterspektakel Sporen in ’t Zand / Meske Vermoord
    • Chaamse tradities
      • Acht van Chaam
  • Contact
    • Lid worden
    • Cadeaubon
    • Webshop
    • Volg ons op facebook
0

€0,00

✕

Pestkerkhof

  • Home
  • Bezienswaardigheden
  • Pestkerkhof
30 juni 2022

Pestkerkhof

Alphen heeft iets unieks. Een overblijfsel uit het begin van de  17e eeuw, een monument ter nagedachtenis van de zwarte dood. Het enige te bezoeken pestkerkhof in Nederland!

De pest en andere epidemieën hebben de bevolking van Alphen geteisterd door de eeuwen heen. Volgens de dorpsrekeningen is er rond 1604 sprake van gave oft pest (gave Gods…). In die dorpsrekeningen is ook duidelijk te vinden dat bij de volgende pestepidemie die aanving in het najaar van 1624 een nieuw kerkhof werd aangelegd. Er werd toestemming gevraagd aan de Prins (Maurits, ook heer van Breda), met zijn leger gelegen te Waalwijk.  Alphenaar Cornelis Vaerten en zoon Peter werden betaald voor het werk en Laureijs Mathijsz voor het plaatsen van een kruis.

De kerkelijke begraafregisters (vanaf 1615 beschikbaar) maken een schatting mogelijk van het aantal doden van de pest: ongeveer een kwart van de Alphense bevolking, ofwel een paar honderd mensen, overleefde deze epidemie van 1624-1626 niet! Bij de kerkelijke visitatie van 1628 was er al sprake van verwaarlozing van het kerkhof: het houten kruis begon al te rotten. De pastoor werd gevraagd minstens eens per jaar een dienst te houden.

Het pestkerkhof raakte in vergetelheid, hoewel de pastoor meldt in 1753 dat hij recht heeft op de houtwassen rondom, behalve zuidelijk dat in particuliere handen was. Dit maakte het bijna twee eeuwen later mogelijk voor pastoor Binck om de juiste locatie te vinden op de hei tussen kerk en de pastorie op de Boslust. Bij opgravingen werden inderdaad beenderen gevonden. In 1936 zorgde hij voor een monument en twee grafkruizen voor de pastoors die overleden waren ten tijde van de pest in de 17e eeuw: Pastoor Adriaensen en pastoor Van den Heuvel. Tot 1961 werd de jeugd uit de hoogste klassen met Allerzielen meegenomen door pastoor Binck voor een herdenking alhier.

In 1987 zijn de grafmonumentjes verplaatst richting de dorpsloop en aan de weg Boslust zodat toegankelijkheid vergroot werd. Een mooi rustpunt om te bezoeken en stil te staan bij het leed van onze voorouders!

foto door Eddy

Waar te vinden: tussen Boslust 11 en Boslust 11 A, net na de dorpsloop. 51°28’50.1″N 4°58’20.1″E

Bronnen/Meer lezen

  • Binck, W., Omzwervingen in de Alphensche Praehistorie (1945)
  • Erens, A. Alphen in de baronie van Breda deel II (1978) pagina 34
  • Runstoof: 1988 jaargang 11.1, 1991 jaargang 14.1. 2010 jaargang 33.2
  • Swart, E.A.A.M. de, Bewonersgeschiedenis Terover Alphen NB (2013), pagina 10 en 58
  • https://www.brabantserfgoed.nl/page/7789/het-pestkerkhof-in-alphen
  • Een bijzonder kerkhof zonder graven in Alphen: ‘De pest pastoor, de pest’
  • Pestkerkhof in Alphen, micro-hotspot in Brabant – Bestemming Buitenlucht
Bekijk alle bezienswaardigheden
Deel

Links

  • BLOCC
  • Activiteiten
  • Brabants Heem
  • Brabant Historisch Informatie Centrum
  • Regionaal Archief Tilburg
  • Brabants Erfgoed
  • Erfgoed Brabant
  • In Brabant
Supporter Cittaslow Alphen-Chaam

Copyright ©   BLOCC creatieve communicatie  Alle rechten voorbehouden.
✕

Inloggen

Wachtwoord vergeten?

[contact-form-7 404 "Niet gevonden"]
Cookiebeleid
We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, gaan we er vanuit dat ermee instemt.
Zelf instellenAccepteer alles
Manage consent

Privacy & Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies om ervoor te zorgen dat u de beste ervaring op onze website krijgt. De cookies worden, met uw toestemming, opgeslagen in uw browser. Door cookies uit te schakelen kan dit de gebruiksvriendelijkheid van onze website beïnvloeden.
Necessary
Altijd ingeschakeld
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
CookieDuurOmschrijving
cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
OPSLAAN & ACCEPTEREN