Archieven

De laatste jaren worden steeds meer historische bronnen beschikbaar gesteld op internet. Een prima ontwikkeling voor de verspreiding van kennis en toegankelijkheid voor mensen die minder de mogelijkheid hebben om archieven te bezoeken.

Alphen heeft een rijk archief, wat verspreid is op verschillende locaties. Het overgrote deel van de bronnen voor onderzoek in de Alphense geschiedenis is te vinden bij het Regionaal Archief Tilburg (RAT), veel inmiddels digitaal aanwezig. Op het Stadsarchief Breda (SAB) zijn de oudste vestbrieven aanwezig, inmiddels ook digitaal. Het Brabant Historisch Informatiecentrum Centrum (BHIC) in Den Bosch heeft veel informatie, met name het cijnsregister Domeinen Prins Frederik en heden ten dage ook digitaal memories van successie (MvS) en het archief van de Abdij van Tongerlo (AAT). Tenslotte heeft het Nationaal Archief (NA) te Den Haag ook cijnsinformatie. Afbeeldingen, waaronder bidprentjes zijn niet alleen aanwezig bij onze heem, maar ook te RAT, BHIC en op de Brabant collectie op de Universiteit van Tilburg, die trouwens ook een uitgebreide bibliotheek hebben met veel boeken over Alphen en omgeving (ook bij onze heem in het Streekmuseum).

Enkele bronnen

• Burgerlijke stand (1811+) te RAT (ook BHIC) is (vanwege privacy zijn geboorteakten na 100 jaar, huwelijksakten na 75 jaar en overlijdensakten na 50 jaar openbaar)
• Bevolkingsregister(1826-1938) te RAT (ook BHIC)
• Doop, Trouw en Begraafboeken (1604-1810), te RAT i(nventaris) 2103 (ook BHIC)
• Kadaster (1827 tot 1968) (RAT i2108, SAB etc…. kadasterviewer)
• Memories van Successie (BHIC)
• Notariële archieven (RAT i2107), maar ook Alphense gegevens in notariële archieven in omliggende gemeenten
• Dorps /gemeentebestuur (RAT i2100 / i2102)
• Schepenbank (RAT i2106)
• Armmeesters 1587-1810 (RAT i2110)
• Vestbrieven (SAB) Toeg002 415 t/m 428 dorpen, 762 t/m 778 Alphen-Chaam. Digitaal aanwezig
• Cijnsboeken BHIC Archieven Nassausche Domeinraad Prins Frederik 1544-1828, waarbij vaak verwezen wordt naar het vorige of volgende boek (of elders in hetzelfde boek). Bij de cijnsbron moet een kanttekening over de nauwkeurigheid worden gemaakt. Bij meerdere eigenaren werd vaak slechts één ervan genoemd. Ook werden de locatiegegevens in cijnsregisters veelal overgeschreven. Hierdoor klopt de typering van het perceel vaak niet meer, bijvoorbeeld een afgebroken huis wordt nog jaren later vermeld. Ook komt het voor dat de exacte locatie van het perceel en bijgevolg de cijnsverplichting niet meer te achterhalen is. Ook te NA (1.08.11 i12006 etc.)

Overigens wordt het vóór 1700 in alle bronnen moeilijker om gegevens te vinden. Ook gaat het handschrift over naar het oudschrift en is het niet altijd goed te lezen.

Daarnaast worden familienamen niet altijd gebruikt. Als al een familienaam bestond, dan werd die regelmatig toch achterwege gelaten. Bij een aanduiding met patroniem, wil het patroniem nog weleens veranderen in de verschillende bronnen. Jan Adriaens(zoon) kan in een andere akte worden aangeduid als Jan Adriaen Jans. En bovendien is er over het algemeen weinig variatie in voornamen, er zijn dus vaak meerdere naamgenoten en bijgevolg meerdere kandidaten.  Zo kan het moeilijk te vinden zijn wie de vader is van een Jan Adriaens.